Sport Vlaanderen heeft vandaag, op de Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie, een nieuwe campagne gelanceerd voor gelijkheid binnen de sport. Zo’n campagne is broodnodig, want in een sportomgeving blijft het moeilijk om uit de kast te komen. Bekende sporters die zich openlijk outen kan je op twee handen tellen. Out For The Win, een organisatie die mee haar schouders zet onder de nieuwe campagne, probeert door middel van storytelling de zichtbaarheid te verhogen.
Een jaar geleden stelden Wel Jong en Out For The Win een Open Brief op gericht aan Vlaams minister voor Sport Ben Weyts met de vraag: “Minister Weyts, wanneer kan iedereen zichzelf zijn bij het beleven van sport?”. De brief werd ondertekend door tal van topsporters. Een jaar later slaan Sport Vlaanderen, Wel Jong en Out For The Win de handen in elkaar. 17 mei is de Internationale Dag Tegen Homofobie en Transfobie, ze konden geen beter moment uitkiezen om de campagne te lanceren. De campagne met de slagzin “Mijn hart klopt voor de sport” wil aantonen dat iedereen ongeacht geaardheid, gender of geslacht overal zichzelf kan zijn, dus ook in de sport.
Arlena Darragas van Out For The Win, een organisatie die LGBTQ+-personen in de sport wil normaliseren, werkte met haar organisatie mee aan de campagne “Er wordt al meer over gesproken, sporters doen spontaan hun verhaal. Daar speelt sociale media een rol in, want zo is er meer informatie ter beschikking voor jongeren. Maar dat neemt niet weg dat de problematieken voor anderen nog dezelfde zijn”, vertelt oprichtster Arlena Darragas.
Waarvoor staat Out For The Win?
Out For The Win werd in 2016 opgericht door Arlena Darragas en Sharon Buffel. In Vlaanderen ontbraken rolmodellen en er was nog geen enkele organisatie bezig met LGBTQ+ in de sport. Daar wilden zij verandering in brengen. Ze delen verhalen en getuigenissen van sporters om de zichtbaarheid van LGBTQ+-gemeenschap te verhogen in de sportwereld. Daarnaast is het hun missie om sport veilig en toegankelijk te maken voor jongeren ongeacht hun gender, geaardheid, genderbeleveing of geslacht. Ze willen een sportsector die veilig genoeg is en waarbij iedereen zich oké voelt en de sport kan doen dat die graag wil.
Uit de kast
81% van de homo’s en 74% van de lesbiennes jonger dan 22 jaar gaven aan dat ze in hun sportclub niet uit de kast kunnen komen. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek van Out on the Fields uitgevoerd in alle EU-landen, de Verenigde Staten, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Voor holebi, transgender, intersekse en queer personen in de sport zijn er verschillende drempels die hen tegenhouden om die belangrijke stap te zetten. “Je hebt de speficieke drempels voor trans, non-binaire en intersekse sporters die neerkomen op de binariteit in de sport. Dat stelsel is niet klaar voor de variatie aan mensen die er gewoon is.”
“Je hoort en ziet nog steeds veel genderstereotyperingen, gendernormen en heteronormativiteit. Ervan uitgaan dat mannen altijd sterker zijn, dat mannen spieren moeten hebben en als je dat niet hebt, je vrouwelijker bent.” De stereotypen zijn de wereld spijtig genoeg nog niet uit. “In de sportwereld wordt dikwijls de koppeling gemaakt tussen gender en seksualiteit. Zoals de stereotypen rondom een voetballende vrouw of rondom heel gespierde vrouwen, denk maar aan gevechtsporten. Dat wordt gelinkt aan iets mannelijk en dan word je meteen nodeloos aanzien als een lesbienne”, voegt Arlena toe.
“Ze hebben schrik dat ze voor de rest van hun carrière een sticker op zich gekleefd zullen hebben”
Arlena Darragas
Rolmodellen
In Vlaanderen zijn de bekendste rolmodellen voormalig basketbalster Ann Wauters, basketster Kim Mestdagh, tennisster Alison Van Uytvanck en skeletoni Kim Meylemans. Opvallend: hier zijn weinig bekende mannelijke rolmodellen. “Dat is te wijten aan de gendernormen. Mannen in de sport horen mannelijk te zijn en die kunnen zogezegd niet homo zijn. Compleet onwaar want seksualiteit en gender staan los van elkaar. Dat element maakt het voor hen soms moeilijk om uit de kast te komen.”
Maandag kwam nog een 17-jarige Engelse voetballer, Jake Daniels, uit de kast. Hij speelt voor de Engelse tweedeklasser Blackpool en is de enige actieve professionele voetballer in Europa die openlijk homoseksueel is. In België outte Pepijn Lenoor, de materiaalman van eersteklasser Cercle Brugge zich in maart als homo voor de spelersgroep. Dat zou vandaag de dag geen nieuws meer mogen zijn.
“We hebben evenzeer weet van vrouwelijke top- en amateursporters die het vandaag niet zien zitten om openlijk hun verhaal te doen. Ze hebben schrik dat ze voor de rest van hun carrière een sticker op zich gekleefd zullen hebben”, verklaart Arlena.
Boegbeelden zijn heel belangrijk, daar is de oprichtster van Out For The Win het mee eens. “Zij hebben een groot platform. Met elke boodschap of campagne die ze delen, bereiken ze steeds nieuwe mensen. Hun persoonlijke verhalen werken ook. Er is altijd minstens één niemand die ze ermee raken en de nodige support kunnen geven.”
“Je moet het op jouw eigen tempo doen en wanneer jij denkt dat het juiste moment is aangebroken”
Arlena Darragas
Risico ligt lager
Toch wachten sporters tot na hun carrière voor ze zich openlijk outen. “Omdat het risico dan lager ligt. Als je ambitieus bent en internationaal wil gaan, wacht je daar soms mee. In België kan je out and proud zijn, maar je kan naar een basketbalploeg in een land transferen waar ze niet zo positief gezind zijn. Het kan dat je het contract niet gaat binnenhalen omdat die club bijvoorbeeld sponsors heeft die dat niet accepteren.”
“Iedereen wil het hoogst haalbare en als ze denken dat het een drempel vormt dan wachten ze met hun coming out”, aldus Arlena. “Dat is jammer want dat is een periode dat topsporters een groot platform hebben en een rol kunnen spelen, maar je moet het op jouw eigen tempo doen en wanneer jij denkt dat het juiste moment is aangebroken.”
Heel veel sportclubs denken hier ook geen problemen mee te hebben. “We krijgen vaak de reactie van clubs dat er bij hen niets aan de hand is omdat ze geen holebi’s of trans personen hebben in de club. Dat is net het probleem. Ze zien ze niet, maar ze zijn er ongetwijfeld. Bewustzijn creëren is belangrijk.”
“Het gaat erom dat iedereen de sport kan doen dat die graag wil doen”
Arlena Darragas
Positieve evolutie
De Olympische Spelen in Tokio van vorige zomer telde een recordaantal atleten die openlijk uitkomen voor hun geaardheid. 186 LGBTQ+-sporters namen deel. Dat is drie keer zoveel dan de Spelen in het Braziliaanse Rio. Tijdens de Winterspelen in Peking waren er 36. Dat is meer dan het dubbel dan in 2018 in het Zuid-Koreaanse Pyeonchang. “Dat is een mooie drijfveer. Het is een mooi voorbeeld om te tonen aan jongeren die een angst hebben. Zelfs als je LGBTQ+ bent, kan je de top halen.”
Out For The Win wil graag dat niemand meer moet stoppen met sport of angst hebben om te beginnen sporten omwille van hoe ze eruitzien, hoe ze zich voelen, welke kleren ze dragen of welke seksualiteit ze hebben. “Het gaat erom dat iedereen de sport kan doen die ze graag willen doen.”
Aan sportclubs wil Arlena nog graag de volgende boodschap meegeven om zo een betere en veiligere omgeving te kunnen creëren voor LGBTQ+ sporters: “Reageer altijd! Zeker als je een voorbeeldfunctie hebt. Als de club weet heeft van een trans jongere, dan moeten ze eerst luisteren naar de persoon in kwestie voor ze in actie schieten om dingen te veranderen. Luister en stel vragen want dat is het belangrijkste. Als je aanpassingen wil doorvoeren, betrek mensen van de community en organisaties. Praat niet over ons, maar met ons.”
Foto: © Sport Vlaanderen
Mei 17, 2022 door Amber De Pau
Voor LGBTQ+ atleten is het moeilijk om uit de kast te komen binnen hun sportclub. De boegbeelden zijn beperkt, maar er zijn er toch. Triatlete Charlotte Deldaele en boksster Oshin Derieuw zijn twee trotste vaandeldraagster die zich inzetten voor de community, want daar hebben holebi’s nood aan.
Binariteit: De veronderstelling dat de samenleving is opgebouwd uit tegengestelde paren. De klassieke opsplitsing man-vrouw. Bron: Cavaria
Genderstereotypering: De stereotiepe beelden die er zijn over mannen en vrouwen. “Boys don’t cry” en meisjes houden van roze. Bron: Rosa
Gendernormen: De sociale afspraken en verwachtingen die een samenleving verbindt aan een geslacht of genderidentiteit. In het Westen gaan ze uit van een tweedeling tussen mannen en vrouwen, en zeggen dat die twee groepen zich op twee verschillende en duidelijk omlijnde manieren moeten gedragen. Zo wordt in België van mannen verwacht dat ze geen rokjes dragen en wordt er van vrouwen niet verwacht dat ze een auto kunnen repareren. Bron: Cavaria
Heteronormativiteit: Houdt in dat heteroseksualiteit het ideaal vormt voor de maatschappij en dat de maatschappij naar dit ideaal gemodelleerd wordt. Als gevolg hiervan gelden bijvoorbeeld niet-heteronormatieve gedragingen als ‘afwijkend’ van dit ideaal. Bron: De Ambrassade
