Raheleh Asemani (32) leerde de kneepjes van taekwondo in haar thuisland Iran. Ze boekte er 13 nationale titels en verdiende haar boterham met de sport. Tot ze in 2013 besloot om met de Belgische nationale ploeg deel te nemen aan de Dutch Open. In de finale nam ze het op tegen een Israëlische. Dat werd in Iran niet goed onthaald. Asemani verscheen met naam en toenaam in de Iraanse media en was niet meer welkom in haar thuisland. Van de ene dag op de andere belandde de taekwondoka in een Belgisch asielcentrum en werd ze politieke vluchtelinge. We spraken met haar aan de ULB-campus in Anderlecht waar ze haar trainingen afwerkt.
Raheleh Asemani droomde ervan om een gymnaste te worden, maar omdat het als Iraanse vrouw niet toegestaan is om aan internationale gymnastiekcompetities deel te nemen, volgde ze het advies van haar vader. Op 10-jarige leeftijd begon ze met taekwondo, de sport die haar gidste door haar verdere leven. “In Iran is het de enige sport waarmee ik gemakkelijk kon deelnemen aan internationale toernooien. In mijn thuisland zijn we beperkt in welke sport we beoefenen, dus koos ik voor de sport waar ik veel mee kon bereiken: taekwondo”, vertelt Asemani.
Universiteiten voor taekwondo
In België spreken we over koning voetbal en wielrennen, maar in Iran kloppen de sportharten voor taekwondo. Het is de nationale sport in haar thuisland. Asemani kon er haar sport beoefenen met de beste faciliteiten. Er zijn zelfs universiteiten specifiek voor taekwondo. “In de hoofdstad hebben we een gebouw uitgerust met faciliteiten speciaal voor taekwondo. Ik vond het ideaal om daar te trainen.”
“Door mijn medaille op de Aziatische Spelen kreeg ik een huis cadeau”
Raheleh Asemani
Asemani werd 13 keer nationaal kampioene en behaalde een zilveren medaille op de Aziatische Spelen in 2010. Door haar prijzen en titels kon ze in Iran ook leven van haar sport. “Door mijn medaille op de Aziatische Spelen werd ik goed betaald. Ze gaven me cadeaus. Ik kreeg zelfs een huis. Opeens kreeg ik er ook sponsors bij. Mijn leven was goed in Iran.”
(lees verder onder de foto)
In 2013 werd het leven van de taekwondoka stevig door elkaar geschud. Asemani was op bezoek bij haar tante in België en besloot om met de Belgische nationale ploeg deel te nemen aan de Dutch Open. In de finale nam ze het op tegen een Israëlische, maar daar konden ze in Iran allesbehalve om lachen. Ze hebben namelijk een vijandige relatie met Israël. De taekwondoka werd verketterd in de Iraanse media. “Er verscheen veel in het nieuws over mij. Ze schreven dat ik het had opgenomen tegen een Israëlische atlete zonder hoofddoek en dat was uit den boze.”
Als een donderslag bij heldere hemel werd de taekwondoka het land uitgezet. Asemani mocht haar land niet meer binnen en werd zonder het goed en wel te beseffen een politieke vluchtelinge. Een wedstrijd op een klein toernooi kende grote gevolgen.
“Ik had 7 euro per week in het asielcentrum”
Raheleh Asemani
Asielcentrum
Asemani koos ervoor om in België te blijven. Van een land waar iedereen met een taekwondodroom op zijn plaats zat, verhuisde ze naar België waar de sport geen aandacht kreeg. Ze ging opeens van alles naar niets. Toen ze 22 jaar was, belandde ze hier in een asielcentrum. Dat was een moeilijke periode voor haar: “Het eerste jaar was heel moeilijk. Ik had zeven euro per week en mijn familie wist niet dat ik een vluchtelinge was. Ze dachten dat ik van de Belgische ploeg veel ondersteuning kreeg. Ze hielpen me wel, maar veel konden ze ook niet doen.”
Asemani mag intussen al 10 jaar geen voet op Iraanse grond zetten. Buiten 2 tantes en haar vriend heeft ze geen familie in België. Als ze erover spreekt, krijgt ze het duidelijk moeilijk. “Om mijn ouders en familie toch eens te kunnen zien, ga ik naar de buurlanden van Iran.”
Nieuw begin
In Iran kwam de taekwondoka nooit iets te kort. “In Iran ging ik naar de training en als ik thuiskwam, stond het eten op tafel. Hier moest ik alles zelf doen, in het begin kon ik zelfs niet koken. Ik ben zelfstandiger geworden. Ik kon geen Nederlands, Engels of Frans. Ik sprak alleen Perzisch, dus ik moest wel de Nederlandse taal leren. Ik ga ook beginnen met een cursus Frans”, voegt de taekwondoka toe.
De taekwondotrainingen in België worden anders aangepakt dan in Iran, dat moet je Asemani niet vertellen. “Ik kwam uit een land waar taekwondo de nationale sport was dus ik voelde me goed. Op mijn eerste training in België zag ik dat ze voetbalden tijdens de opwarming. Ik begreep niet waarom ze dat deden. In Iran integreren ze geen andere sporten in de training.”
Twee jaar lang zat ze vast in het asielcentrum. Het kwalificatietoernooi voor de Olympische Spelen in Rio kwam eraan, maar Asemani had nog steeds geen Belgische nationaliteit, waardoor ze niet aan grote toernooien kon deelnemen. Ze besloot om haar verdere taekwondodromen, zoals de Spelen, op te bergen. “Eén maand voor het kwalificatietoernooi stopte ik ermee, omdat ik nog vijf jaar moest wachten voor ik de Belgische nationaliteit zou krijgen. In de plaats werkte ik een maand lang als postbode”, vertelt ze.
Olympische Spelen in Rio
Na twee jaar van ellende kreeg Asemani goed nieuws te horen. “Er kwam een nieuwe regel waardoor het mogelijk was om met een vluchtelingenteam van drie atleten mee te doen aan het kwalificatietoernooi. Ik heb geen seconde getwijfeld en ben meteen terug beginnen te trainen.” Asemani wist zich te plaatsen voor de Olympische Spelen in Rio. Daarvoor schakelde ze wel haar beste vriendin, de Belgische Indra Craen, uit.
Eerst zag het ernaar uit dat ze voor het olympisch vluchtelingenteam zou uitkomen, maar vier maanden voor de Spelen kreeg ze toch de Belgische nationaliteit en mocht ze samen met Team Belgium naar Rio trekken. “Ik heb alle competities meegedaan met de Belgische nationale ploeg. Het was moeilijk, maar uiteindelijk is het toch in orde gekomen.”
“Ik kwam van het EK terug met een medaille en niemand stond me op te wachten op de luchthaven”
Raheleh Asemani
Haar verhuis naar België leverde haar ook enkele primeurs op, waardoor we Asemani een pionier kunnen noemen. “Ik was de eerste Iraanse atlete die naar het buitenland is vertrokken en er goed presteerde door resultaten te boeken.”
In Iran zijn ze Asemani niet vergeten. “Als ik een medaille behaal met de Belgische nationale ploeg, kom ik nog steeds meer op Iraanse media dan op de Belgische”, klinkt het. De sport komt niet vaak aan bod in Belgische media en daar is Asemani misnoegd over. “In Iran zenden ze op vrijdag een hele dag taekwondo uit op tv. In België komen we zelfs amper aan bod in het nieuws wanneer we naar het EK of WK gaan.”
“Als ik aan toernooi deelnam met de Iraanse nationale ploeg stond een mensenmassa me al zingend op te wachten op de luchthaven. In België kwam ik van het EK terug met een medaille en er stond niemand.”
Zie hieronder Asemani in actie tijdens haar wedstrijd tegen Luo in 2018
Verboden om met jongens te trainen
Naast het gebrek aan media-aandacht is Asemani wel tevreden over de trainingen in België. In haar thuisland was het niet toegestaan om met jongens te trainen en dat kan hier wel. “Daar ben ik blij om. Doordat ze harder trappen, kan ik ook sterker worden. In Iran wordt meer aandacht geschonken aan jongens in de sport.”
Op de Olympische Spelen van 2016 keerde Asemani met een olympisch diploma terug naar België dankzij een 5e plaats. Dat zorgde voor veel motivatie voor de volgende Spelen in Tokio, maar de taekwondoka strandde in de kwalificaties. “Dat was een teleurstelling. Ik was er niet klaar voor. Door COVID-19 hadden we geen competities en zo kon ik niet testen hoe het zat met mijn vorm. Ik had ook een nieuwe trainer waardoor ik me moest aanpassen”, vertelt Asemani.
“In Iran wordt meer aandacht geschonken aan mannen in de sport”
Raheleh Asemani
Tokio zouden haar laatste Spelen zijn geweest, maar haar coach Leonardo Gambluch overtuigde haar toch om nog door te gaan tot in Parijs 2024. “Ik heb veel positieve energie gekregen van mijn nieuwe coach. Als ik me goed aanpas aan de nieuwe regels, is een medaille wel mogelijk. Mijn eerste droom was om naar de Olympische Spelen te gaan, wat al gelukt is. Nu is die droom nog groter geworden, want ik wil graag die gouden medaille pakken. En ik geloof er echt in dat dat kan lukken.”
Over drie jaar is Asemani 35, maar dat houdt haar niet tegen om nog te dromen van een eremetaal op de Spelen. Over een week staat ze op het EK in Manchester en daar probeert ze beter te doen dan haar bronzen medaille van vorig jaar.
Tekst: Amber De Pau en Jeroen De Pauw, foto’s: © Jeroen De Pauw
