Zoek naar een vrouwelijke coach in de Scooore Super League (eerste klasse van het vrouwenvoetbal in België) en je zal er maar één vinden. Voormalig Red Flame Aline Zeler is sinds het begin van dit seizoen coach van de vrouwenploeg van Charleroi. In de Jupiler Pro League zorgde nog geen enkele trainster in de geschiedenis voor een primeur. In Vlaanderen waren er volgens cijfers van Voetbal Vlaanderen in 2020 19.940 voetbaltrainers in België. Vorig jaar waren er 803 vrouwelijke trainsters van ploegen over alle leeftijdscategorieën heen. Dat is te weinig wat mij betreft. Mijn twee vrouwelijke voetbaltrainers bewijzen dat ze niet onder moeten doen voor mannelijke coaches.
Sinds het begin van afgelopen voetbalseizoen maakten Katoo Hemeleers en Hélène Vanderhaegen bekend dat ze het roer van de damesploeg van KV Tervuren-Duisburg overnamen. Een mannelijke trainer was verleden tijd voor de Tervuurse voetbalploeg. De twee trainsters werden positief onthaald en mij viel het op dat het de twee enigste vrouwelijke voetbaltrainers waren, naast Aline Zeler, die ik ken.
Vaandeldraagsters zijn broodnodig
Aline Zeler is een godsgeschenk voor de Belgische sportwereld, maar wordt niet op de juiste manier uitgepakt. Zo’n vaandeldraagster kan een inspiratiebron zijn voor vele vrouwen die hun trainersdromen willen najagen, maar haar naam wordt zelden genoemd. Terwijl ze wel een voormalig voetbalster is met 110 interlands. Als Kevin De Bruyne of Dries Mertens ergens zouden aangesteld worden als trainers, zou de voorpagina volstaan. Waarom kan die aandacht niet gelijk verdeeld worden? Op dat vlak is er nog heel wat werk aan de winkel, maar Zeler toont tenminste dat het kan om trainster te zijn.
Vertrouwenspersoon
En dat doen mijn twee voetbaltrainsters ook. Het is een van mijn betere trainerservaringen gedurende mijn amateuristische voetbalcarrière. Ze pakken hun trainingen professioneel aan met de nodige voorbereidingen. Tijdens de trainingen zijn ze kordaat, maar toch altijd behulpzaam. Ze zijn allesbehalve voetballeken, want voor elke match krijgen we nog de juiste tactieken en posities mee. Ik merkte zelf geen verschil met de tactiekbespreking van een mannelijke coach. Als je een passie hebt voor sport dan leg je jou daar helemaal op toe, ongeacht geslacht.
“Ik merk dat speelsters het makkelijker vinden om naar me toe te komen”
Katoo Hemeleers (Trainster KV Tervuren-Duisburg vrouwenploeg)
Toch is er een groot verschil vast te stellen. Vrouwelijke coaches verbreken de drempels voor speelsters om het te hebben over mentale of fysieke problemen. “Ik merk dat speelsters het gemakkelijker vinden om naar me toe te komen en te vertellen wat er met hen aan de hand is. Ook op mentaal vlak. Stel dat er een mannelijke coach was, dan hadden ze minder snel tegen hem gezegd wat er speelde”, vertelt Katoo Hemeleers en daar ben ik het volledig mee eens. Vrouwelijke coaches worden in de ploeg gezien als een vertrouwenspersoon. Als er iets met je is, zoals problemen door menstruatie, kan je sneller op begrip rekenen omdat dat voor hen niets nieuw is. Uiteraard is het niet zo dat mannen hier helemaal niet over kunnen spreken met hun speelsters, maar je merkt op dat het voor vrouwen soms nog lastig is om over zulke onderwerpen met hun coach te spreken.
LEES OOK: Menstruatie in de topsport: effecten van het ultieme taboe onder de loep genomen
Trainersdiploma
Tegenwoordig vragen clubs aan hun trainers om een trainersdiploma op zak te hebben. Daar kan ik me in vinden, maar dat neemt niet weg dat dit voor sommige mensen een struikelblok kan zijn. Daar komt meer bij kijken dan je zou denken. Bij zo’n opleiding hoort studeren, na een zware werkdag nog tot in de late uurtjes les volgen en ten slotte een examen afleggen. Eens je dat diploma op zak hebt, moet je licentiepunten behalen om het diploma niet te verliezen. Dat betekent nog meer cursussen waar een prijskaartje aan vasthangt waar de club niet altijd voor staat te springen om financieel tussen te komen. Voor mensen met een voetbalpassie, kan dit een enorme struikelblok zijn waardoor ze afhaken.
“Dames voelen zich niet altijd gevat door de inhouden in de trainersopleidingen omdat het meestal een mannelijk beeld is dat daar wordt opgeworpen”
Nand De Klerck (Voetbal Vlaanderen)
Geef eerst de trainsters een kans en kom dan op de proppen met een trainerscursus die ook nog eens op hun lijf is geschreven. “Dames voelen zich niet altijd gevat door de inhouden in de trainersopleidingen omdat het meestal een mannelijk beeld is dat daar wordt opgeworpen. Bijvoorbeeld ook een mannelijke trainer die alles aan het uitleggen is”, vertelde persverantwoordelijke Nand De Klerck van Voetbal Vlaanderen in een interview met VRT NWS. Representatie is heel belangrijk, ook in de trainersopleidingen.
Webinar als ideale startpunt
In maart 2021 organiseerden Voetbal Vlaanderen, de KBVB en ACFF een webinar gericht op het aantrekken van vrouwelijke trainers. Zo’n webinar gericht op trainsters of vrouwen die ervan dromen om coach te worden, is het ideale startpunt, maar hopelijk houden ze het niet bij die ene infosessie in maart 2021. Dan slaan ze de bal mis.
De Klerck vertelde aan VRT NWS dat ze tegen 2024 het aantal vrouwelijke trainers willen verdubbelen. Dat is een mooi begin, maar dan zullen ze alles uit de kast moeten halen om ervoor te zorgen dat vrouwen ook echt de stap zetten naar een ploeg om aan de slag te gaan als trainster. Zoals meer vrouwen warm maken om een cursus te volgen die dan ook nog eens gegeven wordt door een vrouw of meer vrouwelijke trainers in de verf zetten.
Vrouwelijke bondscoach
Toch zien we dat de Belgische voetbalbond meer en meer zijn schouders zet onder de gelijke behandeling van de Rode Duivels en de Red Flames. Net zoals de mannelijke voetballers krijgen de vrouwen voor het komende Europese kampioenschap een eigen tenue. Normaal nemen zij de shirts van de mannen over, maar nu is dat anders. Wat de trainersfuncties betreft, krijgen de Red Flames, net zoals hun mannelijke collega’s, de kans om via een verkorte cursus het UEFA A-diploma te behalen. Dat is al een mooie stap naar meer vrouwelijke coaches in België. Stel je voor dat profvoetbalster Tessa Wullaert later bondscoach van de Belgische vrouwenploeg kan worden? Dan gaan er nog veel vrouwelijke trainsters volgen. Als zo’n belangrijke trainersfuncties zouden kunnen ingevuld worden door vrouwen is er meer sprake van representatie en kan dat het een extra duw in de rug geven van vrouwen die ook hun trainersdroom willen najagen.
Het vrouwenvoetbal krijgt steeds meer aandacht en dat kan alleen maar positief onthaald worden. Maar dan nog staan de cijfers van de hoeveelheid vrouwelijke trainers in schril contrast met die van de kwantiteit van mannelijke coaches. Vrouwen maken in België 4,4% uit van de actieve trainsters en dat getal moet naar omhoog. Meer trainsters in de Super League en een vrouwelijke bondscoach, zoals in Duitsland, zou in België ook wonderen kunnen verrichten. Ik ben er zeker van dat we in dit land over een arsenaal aan goeie trainsters kunnen beschikken, maar dan moet er meer ingezet worden op representatie in trainerscursussen en in de media.
Foto: © Amber De Pau
